notes from the expedition, part 7
“Riverside gave a stadium performance for 500 people, wow, that was really something!” was a comment left under one of our latest live pictures in which Michał and I are testing the endurance of our backs. “Stadium performance for 500 people”, an interesting phrase.
If I understand it correctly, whoever wrote the comment probably meant our choice of songs, which would work just as well at a stadium, and perhaps also our interaction with the audience. Nice. For me, it’s a compliment.
But I realise that it’s not really a compliment for everyone.
I once read an interview in which one of the musicians proudly stressed that “karaoke show is not for us, we prefer to perform art”. I agree, there is something truly appealing about this form of live performance. The band play completely concentrated on their instruments, eyes fixated on fretboards and keyboards, the audience listen and get carried away. The song ends, applause, the vocalist/instrumentalist (usually) thanks everyone in a calm voice, announces the title of the following track and the band play on. The show is rescued by images displayed on jumbotrons behind them. We never wanted that for Riverside. Fortunately or unfortunately, progressive rock is mostly associated with exactly that kind of live performance and we, fortunately or unfortunately, are always classified as a progressive rock band (“I’ve tried many times/ In different ways/ To get out from the drawer/ With your favourite tag”). And thus many people assume that this is the kind of concerts we play too.
We didn’t want that for Riverside. We didn’t want this contemplative form of presenting our songs live. We have always wanted to interact with the audience throughout our shows.
***
If I’m not mistaken, it was 2008. Bospop Festival in Weert, the Netherlands. A proper rock festival where the headliners on the big stage were, among others, ZZ Top, Neil Young and Santana. We shared the tent with Opeth and Anathema.
After playing our set, we went to see Europe. Yes, that same Europe whose poster decorated my wall a hundred years ago. I was surprised they were still going on. And releasing new albums. As soon as they started, they hijacked the audience. “WOW, if people are singing with them right from the start,” said my friend, Paweł, who was our merch guy, “what will happen when they play ‘The Final Countdown’ at the end of the show?” I didn’t reply. My jaw dropped as I stared at the stage, eyes bright like diamonds. “Riverside have to do the same thing!” thoughts were racing through my head, “Exactly like that! We need to play a fucking karaoke show, not plough through some progressive Pink Floyd like moody themes. There must be more energy and interaction coming from the stage!”
We felt that we needed to change something. Get out from under the blanket.
***
In 2009 we released “Anno Domini High Definition”.
And then, for some reason, something switched in my head.
***
In the noughties, melancholy made its way into Riverside with redoubled strength, as if in response to REM and ADHD. It was almost like I wanted to bury those two albums alive. Luckily, people accepted our new sound. They loved “Shrine…”, then they hated “Love, Fear…”, only to fall in love with it soon after even more than they did with the previous one.
And then Grudzień died and Riverside was flooded with tears of “Wasteland”.
As time went by, we started to be more and more the kind of band who play moody Floyd style songs. “Jesus, I wanted sad stuff in Lunatic Soul, not in Riverside. What has come over me?” I thought at the end of the last decade. “Where have we gone as a band?”
***
When I reflect on our American leg of “ID.Entity Tour 2023”, it occurs to me that the new album was supposed to be most of all a comeback to what may have followed “Anno Domini…”, provided that we’d added only a bit of the melancholy to it, rather than done a 180. And so our eighth album has become, in a sense, a comeback to our first decade where we still had a different kind of energy.
We needed this album. And I think we weren’t the only ones.
A bit foreign at the start, after about ten shows of the tour, the new compositions were internalised and became a part of both our DNA and muscle memory. We became one with them. The stress and uncertainty disappeared. We modified some arrangements in the places which didn’t quite work. We added some easter eggs. In “Post-Truth” we play a fragment of “Caterpillar and the Barbed Wire” but it’s probably too short because not many people notice that.
What everyone notices is our energy on stage and one thing is for sure: the more open we are during our performances, the better the audiences react. And the more energetic the audiences get, the better shows we play. This incredible symbiotic relationship has always been very important to us. And I won’t lie if I say that (and let me apologise in advance if I offend anyone) Riverside always perform better for energetic audiences and the new set was prepared especially for them.
Perhaps to keep the balance in check, for our last concert of the American leg of the tour in Carborro, the club owner, in a secret agreement with the American tour promoter, decided to put chairs in front of the stage for the “more privileged” to sit right before us, with standing area at the back for the rest of the people.
For a moment, we saw red. It wasn’t what we’d agreed to for this tour. And if seats have to be available, put them round back, just like at a stadium. It looked like we were going to play for some party committee or a board of a corporation.
It was too late to argue and change things. My assertiveness sighed and perished. Perhaps I was tired. Or maybe it’s because it was the last concert. People were promised things, too. So we decided to swallow the bitter pill and work with the chairs in front of us (immediately establishing that such surprises would never happen again).
The concert turned out to be quite successful. The audience, in spite of the seats in front, were quite responsive. At the end, when I was thanking everyone, including our crew (I remembered!), I felt that we managed to finish our first leg of “ID.Entity Tour” feeling satisfied and fulfilled.
***
We came back from the USA and Canada a little tired. Well, all the miles we’d driven and flown took their toll. It wasn’t just “a trip to Chicago”. And while it wasn’t a record number of clubs either (some metal bands easily outdo us), it was still a long tour with the 22 concerts we played across the whole of the USA, often in extreme weather conditions (Toronto, I still miss you! :))
The new material made our shows more dynamic. The Riverside stage is now lively and colourful. I even started to add colour to my black stage clothes. We play with power and smile. We play with what we have managed to build for all these years. And if we were to go back in time to the Bospop Festival I mentioned earlier and swap places with Europe, then, who knows, perhaps the audience would start singing with us right from the first song?
Speaking of Bospop, in July this year, after 15 years, we’ll be back at that festival. Perhaps we should play a cover of Europe?
Speaking of Europe, another part of the notes will be published from the UK.
tbc
„ID.Entity Tour 2023” – Notatki z wyprawy cz.7
„Riverside zagrało stadionowy koncert dla 500 osób, wow, to naprawdę było coś!” – napisał ktoś pod jednym z ostatnich koncertowych zdjęć, na którym to, wspólnie z Michałem, testowaliśmy wytrzymałość naszych kręgosłupów. „Stadionowy koncert na 500 osób” – ciekawe określenie.
Jak dobrze rozumiem, osobie, która umieściła pod zdjęciem ten komentarz, chodziło przede wszystkim o taki dobór muzycznego repertuaru, który obroniłby się również na dużym obiekcie i być może o nasz kontakt z publicznością. Miło. Dla mnie jest to komplement.
Wiem jednak, że dla innych nie bardzo.
Czytałem kiedyś wywiad, gdzie jeden z muzyków dumnie podkreślał:„Karaoke show jest nam obcy, wolimy prezentować sztukę”. Owszem, jest w tej formie prezentacji na żywo coś, co ma swój urok. Zespół gra, skoncentrowany na swoim instrumentarium, wzrok wpatrzony w gryfy i klawisze, ludzie słuchają, przeżywają. Koniec utworu. Biją brawo. Potem wokalista/instrumentalista (z reguły) mówi spokojnym głosem, że dziękuje, przedstawia tytuł kolejnego utworu i kapela leci dalej, a za plecami sytuacje ratują wyświetlane na telebimach ruchome obrazy. W Riverside nigdy tego nie chcieliśmy. Stety lub niestety progresywny rock kojarzy się większości głównie z taką formą prezentacji na żywo, a my – stety lub niestety – do nurtu progresywnego rocka jesteśmy zaliczani („I’ve tried many times/ In different ways/ To get out from the drawer/ With your favourite tag”). Dużo osób zakłada więc z góry, że i u nas tak to wygląda.
Tego też w Riverside nie chcieliśmy. Takiej kontemplacyjnej formy prezentacji utworów na żywo. Od zawsze na naszych koncertach chcieliśmy częstszych interakcji i kontaktu z publicznością.
***
Jeśli się nie mylę był to rok 2008. Festiwal Bospop w holenderskim Weert. Solidny rockowy festiwal, gdzie głównymi gwiazdami na dużej scenie byli miedzy innymi ZZ Top, Neil Young i Santana. My trafiliśmy pod namiot razem z Opeth i Anathemą.
Po zagraniu naszego koncertu poszliśmy obejrzeć zespół Europe. Tak, ten Europe, który sto lat temu wisiał u mnie w pokoju dziecięcym na słomiance. Byłem zdziwiony, że jeszcze istnieją. I że nagrywają nowe płyty. Kiedy tylko zaczęli, od razu porwali publiczność. „Wow, jeśli publika śpiewa z nimi już od pierwszego numeru” – nachylił się do mnie kolega Paweł, który sprzedawał wtedy nasz merch – „to co się wydarzy pod koniec seta jak zagrają „The Final Coundtown?” Nie odpowiedziałem. Z otwartą gębą wpatrzony byłem w scenę, a oczy świeciły mi się jak dwa diamenty. „Riverside też musi tak robić!” – biły mi się po głowie myśli – „Właśnie tak! Właśnie grać pierdolone karaoke show, a nie smęcić w kółko jakieś progresywne pink floydy. Ze sceny musi bić jeszcze większa energia i interakcja!”
Czuliśmy, że musimy coś zmienić. Wydostać się spod koca.
***
W 2009 wydaliśmy płytę „Anno Domini High Definition”.
A potem z jakiegoś powodu przestawiło mi się w głowie.
***
W Latach Dziesiętnych, melancholia wdarła się do Riverside ze zdwojoną siłą, niczym reakcja zwrotna na płyty REM i ADHD. Zupełnie jakbym chciał, żebyśmy te dwie płyty zakopali żywcem. Na szczęście ludzie zaakceptowali nasze nowe oblicze. Pokochali „Shrine…”, potem znienawidzili „Love, Fear..”, by za chwilę się do niej przekonać i pokochać jeszcze bardziej niż poprzednią.
A potem umarł Grudzień i Riverside zalały łzy „Wastelandu”.
Z biegiem lat zaczęliśmy więc coraz bardziej przypominać zespół typu „Na piosenkowo i na smutno floydowo”. „Jezu, smutno to ja chciałem mieć w Lunatic Soul, a nie w Riverside. Co mnie opętało?” – myślałem sobie pod koniec ubiegłej dekady – “Gdzie ten zespół muzycznie zawędrował?”
***
Z perspektywy czasu i refleksji jakie nasunęły mi się po pierwszej części „ID.Entity Tour 2023” w Stanach i Kanadzie, wydaje mi się, że nowa płyta miała być przede wszystkim powrotem do tego, co mogłoby się wydarzyć od razu po „Anno Domini…”, pod warunkiem, że tej melancholii dodalibyśmy tylko trochę, a nie wywrócili wszystko od razu o 180 stopni. Ósmy album Riverside stał się więc – w pewnym sensie – powrotem do pierwszej dekady, kiedy jeszcze tliła się w nas inna energia.
Potrzebowaliśmy takiego albumu. I chyba nie tylko my.
Nowe kompozycje, początkowo obce, tak gdzieś po dziesiątym występie nowej trasy, stopiły się już z nami w jedno i wbiły do naszego DNA i pamięci mięśniowej. Staliśmy się z nimi jednością. Zniknął stres i niepewność. Miejsca, które nie działały, zmieniliśmy aranżacyjnie. To tu to tam upchnęliśmy kilka smaczków. W „Post-Truth” gramy teraz fragment z ‚Caterpillar and The Barbed Wire”, ale chyba za krótko, bo niewiele osób to wychwytuje.
Wszyscy za to doskonale wychwytują naszą sceniczną energię, i jedno nie ulega na tej trasie wątpliwości – im bardziej jesteśmy na scenie otwarci, tym publiczność lepiej reaguje. A im publiczność jest bardziej żywiołowa, tym i my dajemy lepsze koncerty. Ta niesamowita symbiotyczna zależność zawsze była dla nas istotna. I nie skłamię jeśli powiem, i z góry przepraszam jeśli kogoś urażę – że w Riverside zawsze lepiej gra nam się dla takiej właśnie żywiołowej publiczności. Zresztą nowy set przygotowany został głównie pod nią.
Być może więc w ramach tzw. równowagi sił, podczas ostatniego koncertu naszej amerykańskiej wyprawy, w miejscowości Carborro, właściciel klubu, w tajnym porozumieniu z amerykańskim promotorem, postanowił wystawić przed scenę krzesełka, umieszczając tzw. „bardziej uprzywilejowanych” tuż przed nami, a stojących rzucić dopiero z tyłu, niczym jakiś gorszy sort.
Trochę zalała nas żółć. Poza tym nie tak się na tej trasie umawialiśmy. I jeśli mamy już siedzieć, róbmy to w ten przysłowiowy „stadionowy wzór”, typu – miejsca siedzące z tyłu i po bokach, a z przodu… „płyta”. A tutaj zapowiadało się na granie dla jakiegoś gremium partii politycznej albo zarządu korpo.
Na rotację i kłótnie było już za późno. Moja asertywność westchnęła i umarła. Być może dlatego, że byłem zmęczony, być może dlatego, że był to już ostatni koncert. Ludzie mieli też naobiecywane. Przełknęliśmy więc gorzką pigułkę i postanowiliśmy te krzesełka wziąć na klatę (od razu ustalając, by przy kolejnej trasie w przyszłości takie niespodzianki nie miały miejsca).
Koncert okazał się jednak całkiem udany. Widownia – mimo przednich miejsc siedzących – całkiem nawet reagująca. Dziękując na końcu wszystkim, włącznie z naszą ekipą (Pamiętałem!), czułem, że udało nam się zakończyć tę naszą pierwszą koncertową edycję „ID.Entity Tour” z uczuciem niekłamanej satysfakcji i spełnienia.
***
Ze Stanów i Kanady wróciliśmy trochę zmęczeni. Cóż, ilość przejechanych i przelatanych mil zrobiła jednak swoje. To nie był tylko „wypad do Chicago”. Nie była to też może rekordowa ilość klubów, w jakiej gładko prześcigają nas niektórzy metalowcy, ale jednak wciąż długa 22 koncertowa trasa przez całe Stany, często w dosyć ekstremalnych warunkach pogodowych (Toronto, wciąż tęsknię! :))
Nowy materiał sprawił, że nasze występy stały się bardziej dynamiczne. Na riversajdowej scenie dominuje teraz żywiołowość i kolory. Sam zacząłem przełamywać różnobarwnymi elementami nawet swoje czarne sceniczne ubrania. Gramy z czadem i uśmiechem. Bawimy się tym, co udało nam się przez te lata zbudować. I gdybyśmy mieli cofnąć się w czasie, do tego wspomnianego festiwalu Bospop, i zamienić miejscami z zespołem Europe, to – kto wie – może publiczność i u nas zaczęłaby śpiewać już w pierwszym utworze? 
A propos Bospop – w lipcu tego roku wracamy na ten festiwal po 15 latach. Może powinniśmy zagrać jakiś cover Europe?
A propos „Europe”- kolejny odcinek zapisków będzie już z Wielkiej Brytanii.
Zdjęcia: Deb McKay